عناصر اربعه یکی از بنیادی ترین مفاهیم طبیعیات دورۀ اسلامی هستند. تصور رایج در مورد عناصر اربعه آن است که با کشف جدول مندلیف نظریۀ عناصر اربعه کنار رفت و تصور شد آنچه قدما از آن به عنوان عنصر یاد می کردند عنصر نیستند، بلکه مرکّب هستند. بررسی نظرات حکما در باب عناصر نشان می دهد که آب، هوا، آتش و خاک محسوسی که با چشم دیده می شوند، عنصر نیستند، بلکه مرکّب اند. بر همین اساس، هدف از پژوهش حاضر بررسی حالت عنصریِ عناصر اربعه در تناظر با عناصر جدول تناوبی است. از این رو، این مقاله به یکی از پرسش های اساسی در مورد عناصر اربعه می پردازد و آن این است که حالت عنصری عناصر اربعه، که از آن به بسایط یا محوضت عناصر یاد می شود، چیست و چرا اشیای محسوس اطراف ما عنصر نیستند. پژوهش حاضر از نظر نوع، توصیفی تحلیلی، به لحاظ هدف، بنیادی و براساس روش، اسنادی بوده و گردآوری اطلاعات از طریق مراجعه به منابع درجه اول کتابخانه ای انجام شده است. نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان می دهد آنچه مشاهده می شود، حالت محض عناصر اربعه نبوده و عنصر باید شفاف باشد. بر این مبنا نه تنها خاک، بلکه آتشِ قابل رؤیت نیز عنصر نیست. همچنین مقصود طبیعی دانان دورۀ اسلامی از مفهوم «عنصر» با آنچه امروز تحت عنوان عنصر شناخته می شود، متفاوت است، از این رو بین مفهوم عنصر (Element) در جدول تناوبی و عناصر اربعه اشتراک لفظی وجود دارد و مقصود این دو، یکی نیست.

ظهور رویکردهای میان رشته ای در آموزش و پژوهش، افق جدیدی را در بن بست مدرنیته، فراروی قلمرو دانش و حوزه حل مسائل و مشکلات قرار داد. با این حال، تبیین اینکه میان رشتگی شامل چه قلمروهایی می شود، خود یکی از معضلات و مشکلاتی بوده است که هنوز نیز بر سر آن توافق و اجماعی وجود ندارد. در میان پدیده هایی که میان رشته ای بودن آنها، آشکار و روشن است، پدیده شهر می باشد. حداقل سه رشته مهم جغرافیا، علوم اجتماعی و معماری در حوزه علوم و معرفت به تبیین و بررسی این پدیده، به نحو مرتبط و نه مستقل، پرداخته اند. در گذر زمان هریک از این رشته ها با مراجعه و استفاده از نظم دانشی یکدیگر عملا نوعی رویکرد میان رشته ای به مسائل خود اتخاذ کرده اند. این نکته به نوعی بیانگر آن است که نگاه رشته ای از منظر دانشمندان این سه حوزه برای تبیین این پدیده و حل مشکلات و معضلات آن کافی و بسنده نبوده. اما آنچه پرداختن به موضوع میان رشتگی شهر را ضروری می سازد گستردگی ابعاد آن است. توجه پدیدارشناسان، اقتصاددانان، متخصصان مطالعات فرهنگی، صاحب نظران محیط زیست، مهندسان راه و ساختمان، اصحاب قدرت و نظریه پردازان اندیشه سیاسی و ...به شهر موضوعی است که نمی توان به سادگی از آن صرف نظر کرد. در این مقاله، ضمن بررسی وجوه و مولفه های بنیادین پدیده شهر، ابعاد میان رشته ای آن به بحث گذاشته می شود. با این حال، به دلیل گستره موضوع، تنها به پنج بعد برجسته و آشکار فضا، رسانه، سیاست، اقتصاد، فرهنگ پرداخته می شود.

در این پژوهش، تجربه زیسته دانشجویانی که تغییر رشته داده اند و در دوره کارشناسی ارشد به رشته علوم تربیتی (گرایش های مختلف) وارد شده اند، بررسی شده است. پژوهش در چهارچوب رویکرد کیفی و به روش پدیدارشناسی، اجرا و از مصاحبه نیمه ساختاریافته برای گرد آوری داده ها استفاده شده است. جامعه پژوهش شامل همه دانشجویانی است که پدیده تغییر رشته را تجربه کرده و در دانشگاه بوعلی همدان در رشته علوم تربیتی تحصیل می کنند. نمونه پژوهش شامل 8 نفر از دانشجویان مذکور است که بر اساس منطق نمونه گیری در پژوهش پدیدارشناسی به صورت هدفمند و قاعده اشباع تعیین انتخاب شد. بر اساس یافته ها 12 مقوله جزئی از اطلاعات ارائه شده توسط مشارکت کنندگان استخراج شد که در تصمیم آنها برای تغییر رشته تحصیلی نقش داشته است. این زیرمقوله ها، در سه مقوله کلی شامل: عوامل اقتصادی، ویژگی های رشته قبلی و فعلی و علایق و ویژگی های فردی، طبقه بندی شد. درمجموع، نتایج نشان داد که دانشجویان از انتخاب خود و ورود به رشته علوم تربیتی نسبتا راضی بوده اند.

در این تحقیق برخی کاربردهای مستقیم ریاضی در شبیه سازی پدیده های فیزیکی، در دو بخش سیالات و جامدات مورد بررسی قرار گرفته است. ابتدا در بخش سیالات، در دو مختصات حقیقی و مختلط به طور جداگانه، جریان حول برخی اجسام مختلف با استفاده از روابط ریاضی مورد بررسی قرار گرفته است به این صورت که شکل اجسام و جریان گذرنده از روی آنها با استفاده از روابط ریاضی حاکم بر آن پدیده شبیه سازی شده، به طوری که خواص جریان (سرعت، فشار و ...) در هر نقطه (اطراف جسم)، با دقت بسیار بالایی قابل محاسبه می باشد. و در ادامه همین بخش روش ترسیمی حل معادلات در راستای ایجاد جسم وشکل خطوط جریان، تشریح شده است. در بخش جامدات، حرکات اجسام شناور در آب با استفاده از روابط ریاضی مورد بررسی قرار گرفته است، البته شبیه سازی به کمک جرم، فنر و دمپر و روابط ریاضی حاکم بر انها، انجام شده است. در این خصوص نرم افزاری تهیه شده که با استفاده از شبیه سازی مذکور و معادلات ریاضی حاکم، پارامترهای هیدرودینامیک و نیزطیف قدرت موج حاصل ازحرکات جسم شناور و آب، محاسبه می شود.

تحلیل گفتمان انتقادی شاخه ای جدید و بین رشته ای در علوم انسانی و بالاخص در حوزه نقد زبان شناختی است که در سال های اخیر توسعه بیشتری پیدا کرده و در تحلیل مسائل مختلف سیاسی- اجتماعی و البته متون ادبی خودنمایی می کند. نورمن فرکلاف نظریه پرداز و بنیان گذار این جریان فلسفی-زبان شناختی در اواخر قرن بیستم میلادی با دریافت و گذر از نظریات نشانه شناسی، تأویل گرایی گادامر، دیرینه شناسی میشل فوکو و با رد آراء صرفا اقتصاد گرایانه ی نئوکمونیست ها و با نگاهی به پسا ساختار گرایی دریدایی توانست مفهوم گفتمان قدرت و مردم را از طریق ساخت های ایدئولوژیک به دست آمده از صورت های زبانی تازگی ببخشد.مقاله ی حاضر می کوشد با رویکردی تطبیقی، مفهوم کلیدی و کلان مدرنیته را در بافت موقعیتی رمان های مدیر مدرسه از جلال آل احمد و سفر به انتهای شبِ لویی-فردینان سِلین فرانسوی، که اصطلاح مدرنیته به عنوان گفتمان قدرت در رمان های نیمه اتوبیوگرافیک (خود زندگی نامه) مذکور در تضاد با گفتمان رسمی قهرمان های داستان است، بر اساس رویکرد نظری نورمن فرکلاف تحلیل و بررسی کند. باید گفت که آل احمد در مدیر مدرسه قصد انتقاد از عواقب جامعه ای را دارد که غرب زده شده و به تقلید از مدرنیته ی غربی اخلاق، معنویات و فرهنگ سنتی را به فراموشی سپرده است. سِلین نیز در سفر به انتهای شب با دنیای پست مدرن غرب و گفتمان مدرنیته که در جایگاه گفتمان قدرت قرار دارد، رسم و رسوم جاری بین افراد جامعه را، که تحت تاثیر پدیده ی مدرنیزاسیون دولتی و ظهور بیش از پیش ماشین های صنعتی هویت انسانی خود را باخته اند، در قالب جملات قصار و لحن عامیانه به دیده ی تحقیر می نگرد.

هوسرل با معیار رویکرد طبیعی تمایز طبیعی تمایز قاطعی بین علوم طبیعی پدیده شناسی قایل می شود و همین آغشته نشدن پدیده شناسی به گرته برداری از علوم، فرصت مناسبی را برای بررسی و تحلیل مبانی علوم طبیعی از منظر بیرونی پدیده شناسی فراهم می کند. در این نوشتار سعی خواهیم کرد از منظر پدیده شناسی هوسرل به ریاضیات و فیزیک (به عنوان نوع آرمانی علم طبیعی) نگاهی بیافکنیم. خواهیم دید که از این منظر ریاضیات، به عنوان نظریه ممنیفلدها به باز تولید جهانی مثال می پردازد که همان زمینه پژوهش علمی (به ویژه در مورد فیزیک) محسوب می شود. دیدگاه هوسرل در ریاضیات و علوم طبیعی به ترتیب به دیدگاه های صورت گرایی و پراگماتیسم نزدیک است.

اسلام گرایی یکی از اثرگذارترین پدیده های معاصر به شمار می آید که برخی از مهمترین رویدادهای سیاسی و اجتماعی منطقه خاورمیانه را رقم زده و نقطه کانونی تحقیقات متعددی بوده است. استدلال مقاله حاضر آن است که درک عمیق تر این پدیده پیچیده و پویا مستلزم تلقی اسلام گرایی به عنوان مفهومی میان رشته ای است؛ یعنی مفهومی مهاجر که در مرز رشته ای گوناگون علوم انسانی و اجتماعی می ایستد و امکان بررسی آن در چارچوب یک رشته یا رهیافت خاص ممکن نیست. این تلقی سبب می شود فهمی میان رشته ای از این پدیده به دست آید؛ چه آنکه ابعاد مختلف این پدیده از زوایای گوناگون مورد بررسی قرار می گیرد و از ساده سازی یا تقلیل گرایی در تحلیل اجتناب می شود. برای دوری از انتقاداتی که در زمینه نفی روش یا رد تخصص گرایی برآمده از رشته ها بر مطالعات میان رشته ای وارد شده است و همچنین عدم انجام مطالعه ای چندرشته ای، سازماندهی و کامیابی پژوهشی با این رویکرد در گرو تعامل و گفتگوی انتقادی میان حوزه های گوناگون علوم انسانی و اجتماعی است. از این رو مطالعه اسلام گرایی در تلاقی یافته ها و تجارب دانش ها و رهیافت های گوناگون قرار می گیرد و اختلافات و تناقضات میان آنها نیز، نه نفی، که از طریق گفتگوی انتقادی مقایسه می شود. از این امر که می توان با عنوان پیوند از آن نام برد و نگاه فرایندی بر آن حاکم است، حدود و ویژگی های رشته ها و رهیافت های مختلف حفظ می شود، اما محدودیت های ناشی از وضعیت درون نگر آنها جای خود را به انعطاف پذیری می دهد. هدف نهایی مقاله آن است که نشان دهد بررسی پدیده اسلام گرایی بدون توجه به این گونه تلقی، به لحاظ علمی، نه ممکن است و نه مطلوب.